Przygotowanie projektu do realizacji

W tej fazie projektu budowlanego powinna być określona kwota jaką zamawiający zamierza przeznaczyć na realizację inwestycji. Kwota ta jest określana na podstawie zaakceptowanego budżetu przez obie strony – wykonawcę i inwestora. Na podstawie wynegocjowanych umów (między innymi: budżetu i terminu realizacji)  można przejść do planowania zakresu robót w czasie. Oprócz harmonogramu obejmującego pełen cykl projektu, przygotowuje się dokumentacje przedprojektową obejmująca:

Ø  Możliwość prawnego zagwarantowania dostępu do terenu, na którym ma być zlokalizowana inwestycja,

Ø  przygotowanie studium oceny wpływu inwestycji na środowisko,

Ø   uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy,

Ø   przygotowanie dokumentacji geodezyjnej i geologiczno – inżynieryjnej terenu budowy,

Ø  opracowanie wariantów wykonania i wyposażenia inwestycji oraz wskazanie wariantu najbardziej korzystnego z punktu widzenia przyjętych kryteriów oceny i istniejących ograniczeń.    

Planowanie procesów budowlanych i sterowanie ich realizacją stanowią podstawowe funkcje w zarządzaniu projektem budowlanym. Jakkolwiek metody planowania przedsięwzięć budowlanych rozwijane są od kilkudziesięciu lat, powstają metody coraz dokładniejsze, lepiej odwzorowujące warunki realizacji planowanej budowy, coraz lepsze w użytkowaniu, skomputeryzowane itd., Praktyka realizacji przedsięwzięć wskazuje na szybką dezaktualizację harmonogramów, niedotrzymywanie ustalonych terminów realizacji całości budowy, jej poszczególnych części lub poszczególnych etapów. Jest wiele przyczyn takiego stanu, związanych nie tylko z niedoskonałością metod szacowania czasów trwania procesów,  wpływ zjawisk losowych, ale o niedoskonałości metod planowania. Chodzi o metodę, a dokładnie o filozofię podejścia do planowania organizacji pracy przez projektanta-planistę i zarządzania realizacją przedsięwzięcia[Czarnigowska, Jaśkowski, Sobotka 2004]. Realizacja przedsięwzięcia odbywa się z reguły w warunkach ryzyka i niepewności (np. zmiana zakresu projektu, błędy w zarządzaniu, zatory płatnicze, nieprzychylne warunki atmosferyczne, trudności w koordynacji pracy zasobów w skali całego przedsiębiorstwa). Harmonogram przedsięwzięcia na każdym etapie projektowania (przygotowanie oferty, organizowanie i kierowanie operatywne), przy ograniczonych zasobach wykonawczych, powinien zapewniać[Jaworski 1999]:

Ø  minimalizację czasu realizacji przedsięwzięcia,

Ø  minimalizację kosztów lub nieprzekroczenie zaplanowanego budżetu,

Ø  dużą niezawodność dotrzymania ustalonego terminu końcowego.

 Poprzez różnorodność (w tradycyjnym ujęciu CPM/PERT) celów sporządzania harmonogramu,  można podzielić go na trzy części[Jaworski 2008]:

Ø  Zestawienie analityczne zawierające dane liczbowe czynników, które mają wpływ na przebieg realizacji robót budowlanych

Ø  Graficzną ilustracje przebiegu robót

Ø  Wykresy korygujące (harmonogramy zatrudnienia głównych specjalności, harmonogramy pracy, harmonogramy finansowe itp.).

W nieco w inny sposób, często, dzieli się harmonogramy na dwie części. Jeden jest sporządzany dla wyższej kadry zarządzającej w celu dokonywania kontroli postępu prac, natomiast drugi jest uaktualniany bezpośrednio na budowie, którego sporządzanie może służyć następującym celom:

Ø  jako podstawa do wypłaty części kredytu miesięcznego przerobu

Ø  jako podstawa do wypłaty miesięcznego przerobu przez inwestora

Ø  jako schemat porównawczy w stosunku do pierwszego harmonogramu.

Wymienione części harmonogramów zazwyczaj otrzymuje się w postaci wydruku komputerowego, jako wynik analizy modelu sieciowego, lub mogą być częścią innego opracowania. Zestawienie analityczne i graficzny obraz przebiegu robót w czasie przedstawione są zawsze na jednym arkuszu. Wykresy korygujące sporządzane są na osobnych arkuszach. Część analityczna harmonogramu sporządzona jest na podstawie wykonanego wcześniej przedmiaru robót budowlanych – na podstawie kosztorysu. Wykaz analityczny jest sporządzany w formie tabelarycznej. Zakres tej tablicy zależy od potrzeb (liczba kolumn itp.). Do danych, które są zawsze uwzględnione w zestawieniu analitycznym zalicza się:

Ø  wyszczególnienie robót

Ø  ilość robót

Ø  jednostka miary

Ø  czas realizacji poszczególnych czynności budowlanych.

Czasem  podaje się również liczbę zatrudnionych osób, zastosowane maszyny i koszt wykonania czynności.

Klasyczne metody harmonogramowania (CPM/PERT) jednak nie pozwalają na satysfakcjonującą realizację wymienionych celów łącznie. W związku z tym podjęto prace nad zastosowaniem i rozwojem metod oraz algorytmów numerycznych do rozwiązania, ujmowanych jako zagadnienia z dziedziny badań operacyjnych i teorii systemów. Od lat dziewięćdziesiątych podejmowane są próby zastosowania do harmonogramowania produkcji teorii ograniczeń TOC [Czarnigowska, Jaśkowski, Sobotka 2004] Teoria ograniczeń rozwija techniki zarządzania w aspekcie ciągłego doskonalenia systemów (przedsiębiorstwa, przedsięwzięcia), pozwalające na ich analizę oraz projektowanie, a także odkrywanie i usuwanie ich ograniczeń na drodze do osiągania wyznaczonych celów.